1500 – 1600 (Renaissance / reformatie)

In de periode van 1500 tot 1600 vonden er in de Betuwe belangrijke gebeurtenissen plaats die verband hielden met de Renaissance en de Reformatie. Deze periode werd gekenmerkt door grote veranderingen op het gebied van kunst, wetenschap, religie en politiek.

Tijdens de Renaissance ontstond er een hernieuwde interesse in de kunsten, de wetenschap en de klassieke Grieks-Romeinse cultuur. Hoewel de Betuwe geen grote stedelijke centra had zoals Florence of Rome, waren er toch invloeden van de Renaissance merkbaar. Kunstenaars en ambachtslieden begonnen nieuwe technieken en stijlen te verkennen, geïnspireerd door de herontdekking van oude teksten en de studie van de menselijke anatomie. Hoewel er weinig bekende kunstwerken uit deze periode in de Betuwe zijn, kunnen we aannemen dat er lokale kunstenaars waren die deze nieuwe trends volgden.

Tegelijkertijd vond er in Europa een belangrijke religieuze verandering plaats met de Reformatie. De Betuwe, net als de rest van Nederland, werd beïnvloed door de opkomst van het protestantisme. Martin Luther’s ideeën vonden ook hier weerklank en er ontstonden protestantse gemeenschappen. In de Betuwe vond de overgang naar het protestantisme plaats, maar het katholicisme behield nog steeds een belangrijke aanwezigheid. De religieuze veranderingen zorgden voor spanningen en conflicten tussen de verschillende geloofsgemeenschappen.

Daarnaast had deze periode politieke en economische gevolgen voor de Betuwe. De Nederlanden waren onderdeel van het Habsburgse Rijk en stonden onder invloed van de Spaanse koning. De onvrede over de religieuze en politieke situatie leidde uiteindelijk tot de Nederlandse Opstand, die in 1568 begon. De Betuwe speelde een rol in dit conflict, met verschillende militaire campagnes en belegeringen in het gebied.