AWN Afdeling 15 – Regio West- en Midden Betuwe en Bommelerwaard
Gelderland, een provincie in Nederland, heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot duizenden jaren geleden. In de afgelopen 5000 jaar hebben er in deze regio verschillende belangrijke gebeurtenissen en ontwikkelingen plaatsgevonden die de identiteit en het karakter van Gelderland hebben gevormd.
Een van de vroegste perioden in de geschiedenis van Gelderland is de prehistorie, waarin de eerste menselijke bewoning plaatsvond. In deze periode vestigden neolithische gemeenschappen zich in het gebied en begonnen ze landbouw te bedrijven. Ze verbouwden gewassen, hielden vee en maakten gebruik van steeds geavanceerdere technologieën. Archeologische vondsten, zoals hunebedden, grafheuvels en nederzettingen, getuigen van het vroege menselijke leven in deze regio.
Tijdens de Romeinse periode, vanaf de 1e eeuw voor Christus, was Gelderland onderdeel van het Romeinse Rijk. De Romeinen legden belangrijke wegen aan, zoals de Via Belgica, die de regio doorkruiste en zorgde voor handelscontacten en culturele uitwisselingen. Er werden ook nederzettingen, forten en villa’s gebouwd. Een bekend voorbeeld is het Romeinse castellum in Nijmegen, dat een belangrijke rol speelde in de Romeinse verovering van de Lage Landen.
Na de val van het Romeinse Rijk kwam Gelderland in handen van verschillende Germaanse stammen. In de middeleeuwen groeide de invloed van het christendom, en kloosters en kerken werden opgericht. Het landschap veranderde door de ontginning van bossen en de aanleg van dijken om het land tegen overstromingen te beschermen. Steden, zoals Arnhem en Nijmegen, begonnen zich te ontwikkelen als belangrijke handelscentra.
In de 16e en 17e eeuw speelde Gelderland een rol in de Tachtigjarige Oorlog tegen Spanje. Verschillende veldslagen vonden plaats in de regio, waaronder de Slag bij Nijmegen. In deze periode bloeide ook de kunst en cultuur in Gelderland, met schilders zoals Jheronimus Bosch en Joachim Wtewael die hier hun werk produceerden.
Tijdens de industrialisatie in de 19e eeuw groeiden steden verder en ontstonden er nieuwe industrieën. De provincie werd een belangrijk centrum van de Nederlandse textiel- en papierindustrie. In de Tweede Wereldoorlog speelde Gelderland een cruciale rol, met de Slag om Arnhem als een tragisch hoogtepunt.
In de moderne tijd heeft Gelderland zich ontwikkeld tot een diverse provincie met een sterke focus op natuurbehoud, toerisme en cultuur. Nationale parken, zoals De Hoge Veluwe, trekken bezoekers van over de hele wereld aan. Gelderland staat bekend om zijn rijke erfgoed, historische stadjes, kastelen en musea die het verleden tot leven brengen.
Nummer | Foto | Periode | Functie | Beschrijving | Jaar | Subgroep |
---|---|---|---|---|---|---|
PAN-00168736 | ![]() |
Nieuwe Tijd B (1650-1849 n.Chr.) | transport | schildpadblok | vaartuig | |
PAN-00168729 | ![]() |
Nieuwe Tijd A (1500-1649 n.Chr.) | transport | schildpadblok | vaartuig | |
PAN-00168724 | ![]() |
Nieuwe Tijd A (1500-1649 n.Chr.) | transport | jufferblok met ijzerbeslag | vaartuig | |
PAN-00168718 | ![]() |
Nieuwe Tijd A (1500-1649 n.Chr.) | transport | jufferblok met ijzerbeslag | vaartuig | |
PAN-00168717 | ![]() |
Nieuwe Tijd A (1500-1649 n.Chr.) | transport | jufferblok met strop | vaartuig | |
PAN-00168716 | ![]() |
Nieuwe Tijd A (1500-1649 n.Chr.) | transport | haakblok | vaartuig | |
PAN-00168715 | ![]() |
Nieuwe Tijd A (1500-1649 n.Chr.) | transport | blok | vaartuig | |
PAN-00168714 | ![]() |
Nieuwe Tijd A (1500-1649 n.Chr.) | transport | vioolblok | vaartuig | |
PAN-00167775 | ![]() |
Nieuwe Tijd B (1650-1849 n.Chr.) | transport | schildpadblok | vaartuig | |
PAN-00166773 | ![]() |
Nieuwe tijd (1500-1945 n.Chr) | vaatwerk | Bodem fles glas | 2021 | fles |
PAN-00165178 | ![]() |
Nieuwe Tijd B (1650-1849 n.Chr.) | mechanica | pompemmer | pomp | |
PAN-00165177 | ![]() |
Nieuwe Tijd C (1850-1945 n.Chr.) | mechanica | pompkoker | pomp | |
PAN-00153469 | ![]() |
Nieuwe Tijd A (1500-1649 n.Chr.) | mechanica | voetklep | pomp | |
PAN-00153276 | ![]() |
Vroege Middeleeuwen C (725-899 n.Chr.) | sieraad | Fibula | 2020 | fibula |
PAN-00150596 | ![]() |
Late Middeleeuwen B (1250-1499 n.Chr.) | mechanica | pompdaal (pompgoot) | 1983 | pomp |
PAN-00150530 | ![]() |
Nieuwe Tijd C (1850-1945 n.Chr.) | mechanica | pompkoker | pomp | |
PAN-00150529 | ![]() |
Nieuwe Tijd C (1850-1945 n.Chr.) | mechanica | pompbuis | pomp | |
PAN-00150505 | ![]() |
Nieuwe Tijd C (1850-1945 n.Chr.) | mechanica | pompstang met pompschoen | pomp | |
PAN-00150504 | ![]() |
Nieuwe Tijd C (1850-1945 n.Chr.) | mechanica | pompstang met pompschoen | pomp | |
PAN-00150503 | ![]() |
Nieuwe Tijd C (1850-1945 n.Chr.) | mechanica | aanzuigbuis | pomp |
Nummer | Foto | Beschrijving |
---|---|---|
PAN-00168736 | ![]() |
schildpadblok |
PAN-00168729 | ![]() |
schildpadblok |
PAN-00168724 | ![]() |
jufferblok met ijzerbeslag |
PAN-00168718 | ![]() |
jufferblok met ijzerbeslag |
PAN-00168717 | ![]() |
jufferblok met strop |
PAN-00168716 | ![]() |
haakblok |
PAN-00168715 | ![]() |
blok |
PAN-00168714 | ![]() |
vioolblok |
PAN-00167775 | ![]() |
schildpadblok |
PAN-00166773 | ![]() |
Bodem fles glas |
PAN-00165178 | ![]() |
pompemmer |
PAN-00165177 | ![]() |
pompkoker |
PAN-00153469 | ![]() |
voetklep |
PAN-00153276 | ![]() |
Fibula |
PAN-00150596 | ![]() |
pompdaal (pompgoot) |
PAN-00150530 | ![]() |
pompkoker |
PAN-00150529 | ![]() |
pompbuis |
PAN-00150505 | ![]() |
pompstang met pompschoen |
PAN-00150504 | ![]() |
pompstang met pompschoen |
PAN-00150503 | ![]() |
aanzuigbuis |